SONA ERME

Kira sözleşmesi belirli bir süre için yapılmış ve susma ile yenilenmemişse (tecdid) bu sürenin geçmesiyle kendiliğinden sona erer. Sükut edilmişse sözleşme belirsiz bir süre için yenilenmiş sayılır.

Konut ve çatılı işyerleri için kiracı belirli süreli sözleşmelerde sürenin bitiminden on beş gün önceden bildirimde bulunmazsa sözleşmenin aynı koşullarla bir yıl daha uzayacağı kabul edilir. Kiraya verenin ise sözleşme süresinin bittiğine dayanarak sözleşmeyi bitiremeyeceği hükme bağlıdır. Kiraya veren ancak on yıllık uzama süresinin sonunda en az üç ay önceden bildirimde bulunarak sözleşmeye son verebilme imkanına sahiptir.

SONA ERMEDE FESHİ BİLDİRME

Feshi bildirme (ihbar)kira sözleşmesinin belirsiz bir süre için yapılmış olması halinde hem kiracının hem de kiralayanın tek yanlı bir irade açıklamasıyla sözleşmeyi sona erdirebilmesidir.Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde taraflardan her biri fesih bildirim sürelerine uyarak sözleşmeyi sona erdirebilir.

1-BELİRSİZ SÜRELİ KİRA SÖZLEŞMELERİ

Taşınmaz veya taşınır bir yapıya ilişkinse ,her iki taraf da yerel adette belirlenen kira döneminin sonu için ya da böyle bir yerel adet yoksa altı aylık kira döneminin sonu için ÜÇ AY önceden.

2-TAŞINIRA İLİŞKİN KİRA SÖZLEŞMELERİ

Taraflardan her biri için üç gün önceden.

3-Taşınır mal kiraya verenin mesleki faaliyeti gereği kiraya verdiği ve kiracının da özel kullanımına yarayan bir malsa, kiracı üç aylık kira dönemi sonu için en az bir ay önceden yapılacak bildirimle sözleşmeyi feshedebilir.

4-Belirsiz süreli konut ve çatılı işyeri kiraları için de kiracı her zaman, kiraya veren de kiranın başlangıcından ON YIL geçtikten sonra genel hükümlere göre sözleşmeyi feshedebilme hakkına sahiptir.

FESİH

Feshi bildirme, süresi belirli olmayan kira sözleşmelerinin sona erdirilmesi yolu olduğu halde, fesih ister belirli ister belirsiz süreli olsun sözleşmenin hükümlerinin taraflarca hiç veya gereği gibi yerine getirilmemesi veya gecikmeyle yerine getirilmesi hallerinde söz konusu olan bir sona erdirme durumudur. Fesih yolu ile sözleşmeyi tek yanlı olarak sona erdirme hakkı hem kiraya verene hem de kiracıya tanınmıştır.

Kiracının, uyarıda bulunduğu halde kiralanan şeyi sözleşmeye uygun biçimde ve tam bir özenle kullanma borcuna devamlı olarak aykırı davranması veya kiralanan şeye açıktan açığa zarar vermesi halinde kiraya veren, sözleşmenin hemen feshini talep edebilir. Kiraya veren, söz konusu yükümlülüğe aykırı davranan kiracıya konut ve çatılı işyeri kirasında en az otuz gün süre vererek aykırılığın giderilmesini aksi takdirde sözleşmeyi feshedeceğini yazılı ihtarla bildirir. Diğer kira sözleşmelerinde ise önceden ihtara gerek olmaksızın yazılı bildirimle fesih bildirimi yapabilir.

Aynı şekilde, kiracının kira bedelini ödemede temerrüde(direnime) düşmesi halinde de, sözleşmenin süresine göre en az on gün, konut ve çatılı işyeri kiralarında ise en az otuz gün önceden ve yazılı bildirim ile yapılması kuralını getirmiştir.

Kiracı ise kiralanan şeyin sözleşmenin amacına uygun surette kullanılması mümkün olamayacak veya kullanılmasını önemli ölçüde azaltacak şekilde teslim etmiş yahut sonradan ortaya çıkan ayıpların kiraya veren tarafından uygun bir süre içinde giderilmemiş olması durumunda sözleşmeyi feshetmeye yetkilidir.

Kiracı iflas eder ve birikmiş ve işleyecek kiralar için uygun bir süre içinde güvence de vermezse kiraya veren sözleşmeyi feshedebilir.

Kiracının ölümü halinde, bir yıl ve daha uzun süreli kiralarda hem kiracının mirasçıları sürelere uyarak en yakın zaman için ve tazminat vermeksizin sözleşmenin feshini bildirebilirler.

ÖNEMLİ SEBEPLERDN DOLAYI FESHİ BİLDİRME

Taraflardan her biri kira ilişkisinin devamını kendisi için çekilmez hale getiren önemli sebeplerin varlığı durumunda sözleşmeyi yasal fesih bildirim süresine uyarak her zaman feshedebilir.

Hakim durum ve koşulları göz önünde tutarak, olağanüstü fesih bildiriminin parasal sonuçlarına karar verir.(Tazminat yoktur)Kira ilişkisinin devamını çekilmez hale getiren sebepler, sözleşmenin devamı sırasında ortaya çıkabileceği gibi başlangıçta da ortaya çıkmış olabilir.

KONUT VE ÇATILI İŞYERİ KİRALARINDA SONA ERME SEBEPLERİ

1-KİRAYA VERENDE KAYNAKLANAN SEBEPLER

Kiraya verenin, kiralananı kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut ya da işyeri gereksinimi sebebiyle kullanmak zorunluluğu varsa

Kiralananın yeniden inşası veya imarı amacıyla esaslı onarımı, genişletilmesi ya da değiştirilmesi gerekli ve bu işler sırasında kiralananın kullanımı imkansız ise belirli süreli sözleşmelerde sürenin sonunda, belirsiz süreli sözleşmelerde ise fesih bildirim sürelerine uyularak kira sözleşmelerine son verilebilir.

2-KİRACIDAN KAYNAKLANAN SEBEPLER

Kiracı, kiralananın kendisine tesliminden sonra, kiraya verene karşı kiralananı belli bir tarihte boşaltmayı yazılı olarak üstlenmişse bu tarihten itibaren bir ay içerisinde

Bir yıldan daha kısa süreli sözleşmelerde kira süresi içinde, daha uzun süreli sözleşmelerde ise bir kira yılı veya bir kira yılını aşan süre için kira bedelini ödememesi sebebiyle kiracıya yazılı olarak iki haklı ihtarda bulunulmuşsa

Kiracının veya birlikte yaşadığı eşinin aynı ilçe veya belediye sınırları içinde oturmaya elverişli bir konutu varsa ve kiraya veren sözleşme kurulurken bunu bilmiyorsa sözleşmenin bitiminden itibaren bir ay içinde kira sözleşmesine son verebilir.

HAZİRAN 2022’DE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

Son dönemlerde dolar kurundaki ve ev fiyatlarındaki fahiş artışlar kiracı mağduriyetlerine yol açmıştır. Bu durum bazı kötü niyetli uygulamalara yol açmıştır.Kira artış oranlarının yüzde iki yüzü bulduğu durumlar  yaşanmıştır.Bu durum hem yargıyı çokça meşgul etmiş hem de toplumsal bir krize yol açmıştır.Bu konuda meclis komisyonlarında gerekli çalışmalar yapılıp genel kurulda bu konuyla ilgili yeni düzenlemeler getiren kanun onanmıştır.

Bu kanun kapsamında Türk Borçlar Kanununa geçici bir madde eklenmiştir.Mezkur maddeye göre bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih (10.06.2022) ila 1.7.2023 (Bu tarihte dahil.) tarihleri arasında yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmalar bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde yirmi beşini geçmemek koşulu ile geçerlidir.Bir önceki kira yılının tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranının yüzde yirmi beşin altında kalması halinde ancak geçerlidir.Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.Bu oranları geçecek şekilde yapılan sözleşmeler, fazla miktar yönünden geçersizdir.Bu kural hakim tarafından verilecek kararlar bakımından da bağlayıcı olacaktır.