Köprünün restorasyonunun 7 Eylül 2015'de yapılan ihaleyle başlatıldığını ve ihale tarihi itibarıyla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünce onaylanan bir restorasyon projesi bulunmadığını söyleyen Gaziantep Turizm Derneği Başkanı Sıtkı Severoğlu, Gaziantep valiliğine olaya derhal el koyma çağrısında bulundu.

İlgili kurum temsilcilerinin olacağı bir komisyonla bütün detayların incelenerek, restorasyon projesi onaylanmadan uygulama yapılıp yapılmadığının tespit edilmesi gerektiğini belirten Severoğlu, gereken yapılmazsa suç duyurunda bulunacaklarını belirtti.

SeptimiusSeverus köprüsünde yapılan restorasyonda ciddi sorunlar olduğunu belirten Mimarlar Odası Başkanı Özgür Girişken ise, Roma döneminden kalan köprünün insanlığın ortak mirası olduğunu ve yapılacak müdahalelerin geri dönüşü olmadığını belirtti.

Mimarlar odası ve turizm derneği  “restorasyona ” tepki gösterdi

Gaziantep’in Araban ilçesinde bulunan antik Roma dönemine ait tarihi SeptimiusSeverus Köprüsü’ne yapılan “restorasyon” tepki çekmeye devam ediyor. Mimarlar Odası Gaziantep Şubesi ve Gaziantep Turizm Derneği, restorasyonu tartışmalara neden olan tarihi köprü ile ilgili ortak basın açıklaması yaptı.

Proje onaylanmadan restorasyonun başladığını belirten  Mimarlar Odası Gaziantep Şubesi ve Gaziantep Turizm Derneği, Gaziantep Valiliğini olaya derhal el koymaya çağırdı. Toplantıda konuşan Gaziantep Turizm Derneği Başkanı Sıtkı Severoğlu, köprünün restorasyonunun 7 Eylül 2015'de yapılan ihaleyle başlatıldığını ve ihale tarihi itibarıyla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünce onaylanan bir restorasyon projesi bulunmadığını söyledi.

Gaziantep valiliğine olaya derhal el koyma çağrısında bulunan Severoğlu, ilgili kurum temsilcilerinin olacağı bir komisyonla bütün detayların incelenerek, restorasyon projesi onaylanmadan uygulama yapılıp yapılmadığının tespit edilmesi gerektiğini belirtti. Gereken yapılmazsa suç duyurunda bulunacaklarını belirten Severoğlu, “Şuanda Sayın valimiz ve yetkililere bir çağrı yaptık. Birkaç gün bekleyeceğiz.

Bir sonuç çıkmazsa suç duyurusunda bulunacağız” dedi. Mimarlar Odası Başkanı Özgür Girişken ise, tarihi SeptimiusSeverus köprüsünde yapılan restorasyonda ciddi sorunlar olduğunu belirterek, Roma döneminden kalan köprünün insanlığın ortak mirası olduğunu ve yapılacak müdahalelerin geri dönüşü olmadığını belirtti.

Bölge koruma kurulu'ndan onay alınmamış

Mimarlar Odası Gaziantep Şubesi’nde düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan Gaziantep Turizm Derneği Başkanı Sıtkı Severoğlu, Roma döneminden kalan köprünün restorasyonunun 7 Eylül 2015'de yapılan ihaleyle başlatıldığını belirterek, ihale tarihi itibarıyla Gaziantep Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğünce onaylanan bir restorasyon projesinin bulunmadığını söyledi.

Severoğlu, “Bir süredir yerel ve ulusal basında tartışma yaratan Roma dönemi eseri SeptimiusSeverus köprüsünün restorasyon uygulaması Karayolları Bölge Müdürlüğü tarafından 07.09.2015 tarihinde düzenlenen ihaleyle başlatılmıştır. Karayolları’nın bu hamlesiyle uygulama süreci başlatılmış olsa da, ihalenin gerçekleştirildiği tarih itibariyle ilgili Bölge Koruma Kurulu’nun onaylamış olduğu bir restorasyon projesi bulunmamaktadır.

İhaleden önceki 1050 sayılı Koruma Kurulu kararında belirtilmiş olmasına rağmen KUDEB’in devre dışı bırakılması, Rölöve Anıtlar Müdürlüğü’nden destek alınmaması, Müzeler Müdürlüğü uzmanlarının iletişime geçmesine rağmen araştırma kazıları konusunda bu uzman kuruluşlara bilgi verilmemiştir” dedi.

Mülkiyeti karayollarına ait denilmektedir bu imkansızdır

İhale gerçekleştirilmeden önce Koruma Kurulu tarafından çeşitli kararlar alındığını belirten Severoğlu, “İhale gerçekleştirilmeden önce Koruma Kurulu tarafından çeşitli kararlar alınmıştır. Bunlara kısaca göz gezdirilecek olursa; Koruma Bölge Kurulu’nun 25.7.2013 tarih ve 638 sayılı kararıyla Restorasyon projesi uygun bulunmamıştır. Kurulun 29.1.2015 tarih ve 1050 sayılı kararıyla Restorasyon projesi Uygun bulunmamıştır.

Ayrıca Kararda Kültür Varlığı için Mülkiyeti karayollarına ait denilmektedir. Bu imkansızdır, Maliye Hazinesinindir. “Koruma Kurulu’nun 30.3.2016 tarih ve 1628 sayılı kararında alanda yapılan araştırma kazısı sonrası açığa çıkan verilere göre hazırlanan restitüsyon projesinin uygun olduğuna, bir belge niteliği taşıması niteliğinden dolayı araştırma kazısı sorası açığa çıkan verilerin revize rölöve olarak hazırlanarak kurulumuza sunulmasına”

Yine aynı kararda; “revize restorasyon projesinin ise yapının büyük bir kısmı yok olmasından dolayı mevcut kalıntıların yapının tamamlanarak, onarılması için yeterli veri sağlamadığı, işlevsel bir gereklilik bulunmadığı, tamamlama uygulamasının köprünün eksik verilerle rekonstrüksiyonu anlamına geleceği ve böyle bir uygulamanın köprünün özgün kalıntılarına zarar vereceği ve çağdaş koruma yaklaşımlarına uymadığı gerekçeleri ile uygun olmadığına,”

“Köprünün mevcut olan yapısının statik gereksinmelerle birlikte konsolidasyona (sağlamlaştırma) yönelik restorasyon yaklaşımının uygun olacağı önerisi doğrultusunda hazırlanacak revize restorasyon projesinin kurulumuza sunulmasına karar verilmiştir” dedi.

Revize  restorasyonu uygun bulunmamış

Revize restorasyon projesinin kurul tarafından uygun bulunmadığını belirten Severoğlu, “23.6.2016 tarih ve 1785 sayılı kararla yine SeptimiusSeverus Köprüsü’ne yönelik hazırlanan revize rölövenin uygun olduğunu, revize restorasyon projesinin ise kurulumuzun 30.3.2016 tarihli 1628 sayılı kararında ayrıntılı olarak anlatılan hususlara göre hazırlanmadığı anlaşıldığından uygun olmadığına karar verilmiştir.

Aynı Kararda; “Restorasyon yapısal analiz raporunda üç müdahale üzerinde durulduğu anlatılmasına rağmen,  sadece bir önerinin kurulumuza öneri olarak sunulması ve diğer önerilerle ilgili bir proje değerlendirme yapılmadığı görüldüğünden kurulumuzun 30.3.2016 tarih ve 1628 sayılı kararında belirtilen hususlar göz önüne alınarak, onarım projesi hazırlandığı takdirde konunun yeniden değerlendirilebileceğine karar verilmiştir.”

“19.10. 2016 tarih ve 1896 sayılı kararda SeptimiusSeverus Köprüsü’ne yönelik hazırlanan iki önerili restorasyon projelerinden köprünün kısmi tamamlanmasına yönelik olan projenin 660 sayılı ilke kararları gereği uygun olduğuna,” Aynı Kararda; “Mevcut kalıntıların yapının tamamlanarak onarılması için yeterli veri sağlamadığı, işlevsel bir gereklilik bulunmadığı, tamamlama uygulamasının köprünün eksik verilerle rekonstrüksiyonu anlamına geleceği ve böyle bir uygulamanın köprünün özgün kalıntılarına zarar vereceği ve çağdaş koruma yaklaşımlarına uymadığı gerekçeleriyle uygun olmadığına karar verilmiştir.

Karayolları Bölge Müdürlüğü, Koruma Bölge Kurulu 19.10.2016 tarih ve 1896 sayılı kararına itiraz etmiş ve Yüksek Kurulda yapılan görüşmeler sonunda; ‘’SeptimiusSeverus Köprüsü’nün büyük bir kısmının ayakta olmadığı ve eldeki mevcut verilerin yapının tamamlanarak onarılması için yeterli veri sağlamadığı hususları dikkate alınarak itirazını reddetmiştir.

Gaziantep Kültür Varlıklarını Koruma Kurulunun 19.10.2016 tarih ve 1896 sayılı kararının geçerli olduğuna, ayrıca SeptimiusSeverus Köprüsü’nün bulunduğu alanda yapılan çalışmalarda açığa çıkarılan ve köprüye ait olan mimari blokların korunmasının sağlanması hususunun da ilgili bölge kurulunca değerlendirilmesine karar verildi. Burada Kurulun bazı mimari blokların korunmasının değerlendirilmesi hususunda kurulu görevlendirdiği anlaşılmaktadır” ifadelerini kullandı

Neden kudeb devre dışı bırakıldı ?

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Koruma Uygulama ve Denetim Bürosunun (KUDEB) restorasyon çalışmalarında devre dışı bırakıldığını belirten Severoğlu, Gaziantep Rölöve Anıtlar Müdürlüğünün projeye dahil edilmediğini belirterek, “Burada ortaya çok önemli sorular çıkmaktadır.

Şöyle ki; Bölge Koruma Kurulu, Yüksek Kurulun değerlendirmesi ile ilgili ne yapmıştır, ya da neden bir şey yapmamıştır? Aylardır Basın ve sosyal medya üzerinden süren tartışmalara rağmen neden Kurul Müdürlüğü bir değerlendirme ve yerinde inceleme yaparak tartışmalara son noktayı koymamaktadır.Gaziantep Müze Müdürlüğü Basında yer alan haberlerden de anlaşıldığı gibi neden bir araştırma ya da soruşturma yapmamıştır? Gaziantep Rölöve Anıtlar Müdürlüğü projeye neden dahil edilmemiştir.

Uzmanlaşmış bir firma tarafından yaptığı varsayılan çalışmalarda ortaya çıkan Kültür varlıkları olan Mimari bloklar neden Müzeye bildirilmemiştir? İhale öncesi Kurulun 29.1.2015 tarih ve 1050 sayılı kararıyla, uygulamanın KUDEB ve Karayolları Genel Müdürlüğü denetiminde yapılmasına karar verilmişken neden KUDEB devre dışı bırakılmıştır?” diye sordu.

Gaziantep valiliği olaya derhal el koymalıdır

Gaziantep valiliğine olaya derhal el koyma çağrısında bulunan Severoğlu, ilgili kurum temsilcilerinin olacağı bir komisyonla bütün detayların incelenerek, restorasyon projesi onaylanmadan uygulama yapılıp yapılmadığının tespit edilmesi gerektiğini belirterek, “Gaziantep valiliği olaya derhal el koymalıdır.

İlgili kurum temsilcileri ve mimarlar odası, turizm derneği gibi sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin olacağı komisyon bütün detayları incelemelidir. Hakediş raporları incelenerek restorasyon projesi onaylanmadan uygulama yapılıp yapılmadığı tespit edilmelidir” dedi.

Suç duyurusunda bulunacağız

Gereken yapılmazsa suç duyurunda bulunacaklarını belirten Severoğlu, “Şuanda Sayın valimiz ve yetkililere bir çağrı yaptık. Birkaç gün bekleyeceğiz. Bir  sonuç çıkmazsa suç duyurusunda bulunacağız. Hem kurul, hem müdürlükler hem de işin yapılması ile ilgili çalışan ekipler olmak üzer tümü hakkında suç duyurusunda bulunacağız” diye konuştu.

Yapılan restorasyonda  ciddi sorunlar var 

Toplantıda konuşan TMMOB Mimarlar Odası Gaziantep Şube Başkanı Hasan Özgür Girişken ise tarihi SeptimiusSeverus köprüsünde yapılan restorasyonda ciddi sorunlar olduğunu belirti. Restorasyon uygulamalarının dünyanın her yerinde tartışılan bir konu olduğunu belirten Girişken, SeptimiusSeverus köprüsü restorasyonunda yanlış uygulamalar yapıldığını belirterek, “Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de hatalı uygulamalar yapıldı, yapılmaya devam ediyor.

Aslında ülkemiz restorasyon konusunda çok geride değil. Teorik açıdan iyi olsa da pratikte, uygulamada hala ciddi sorunlar yaşanabiliyor. Roma döneminden kalan köprü, insanlığın ortak mirası. Burada yapılacak müdahalelerin geri dönüşü yok” dedi.

BAHRİ UÇAR