Deniz yoluyla ticaret yapmak isteyenlerin merak ettiği mesleklerden biri de armatörlüktür. Peki, armatör nedir, ne iş yapar ve nasıl olunur? Armatör olma şartları, maaşları ve iş imkanları nelerdir? Bu makalede armatörlük hakkında merak edilen tüm soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
Armatör Ne Demek?
Armatör, deniz yolu üzerinden ticaret ile uğraşan kişilere verilen addır. Armatörlerin kendilerine ait gemisi ya da gemileri bulunur ve bu sebeple bir eleman olarak değil yatırımcı ya da işveren olarak çalışır. Dünya üzerindeki ticarette en büyük paya sahip olan deniz ticaretinde kendi gemileri ile ticari faaliyet yürüten kişilere armatör denir.
Armatörler; ülke içinde, bir ülkeden başka ülkeye ya da kıtalar arası ticari yükler taşırlar. Bir armatörün iş alanının genişliği, gemisinin kapasitesine, yaptığı yatırımın büyüklüğüne ve kurmuş olduğu ilişkilere bağlıdır. Armatörler, deniz ticaretinin en üstünde bulunan, patron konumundaki kişilerdir. Çoğu zaman işlerin yönetilmesi konusuyla kendileri ilgilenmez, bu işlerle ilgilenmesi için bir yönetici atarlar.
Armatör Ne İş Yapar? Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?
Armatörün en önemli görevi, gemisinde taşımış olduğu yükleri güvenli bir şekilde istenilen hedefe ulaştırmaktır. Ürünlere herhangi bir zarar gelmeden taşıması gereken armatörün görev ve sorumlulukları şunlardır:
- Gemisine aldığı yükler ile ilgili gerekli olan prosedürleri hazırlamak,
- Yük aldığı kişiler ya da şirketlerden taşınan yüke dair bilgileri toplamak,
- Söz konusu kişiler ya da şirketlerden gerekli evrakları temin etmek,
- Yük taşıma esnasında güvenliği tehdit edecek uygulamalardan kaçınmak,
- Kendisine teslim edilen yükü güvenli bir şekilde istenen yere ulaştırmak,
- Geminin yanaşması ve yükün boşaltılması esnasında liman işletmesi ile gerekli koordinasyonu sağlamak,
- Gemideki personel değişikliği ile personellerin sağlık durumlarını kontrol etmek,
- Geminin yakıt, kumanya ve su gibi ihtiyaçlarını karşılamak,
- Gemide arıza oluştuğunda bunu gidermek ve bakımlarını yaptırmak,
- Gerekli durumlarda gemiye yedek parça sağlamak,
- Gemi personelinin ücretlerini zamanında ödemek ve diğer haklarını kendilerine teslim etmek.
Armatör Nasıl Olunur? Armatör Olma Şartları Nelerdir?
Armatör olabilmek için öncelikle bir gemi sahibi olmanız ya da bir gemi kiralayarak o gemiyi işletmeye başlamanız gerekir. Sahip olduğunuz bir gemi ya da kiralık gemiyle ticaret faaliyetlerine başladığınızda, sektörde armatör olarak anılmaya başlarsınız.
Armatör olmak için üniversitelerin herhangi bir bölümünü okumanıza gerek yoktur. Yani üniversitelerde armatör diye bir bölüm bulunmaz. Fakat yine de denizcilik ya da ticaret alanında eğitimler almak, size armatör olma yolunda avantajlar sağlayabilir. Ayrıca armatör olabilmek için yeterli miktar sermayeye ihtiyacınız vardır. Fakat her zaman sermaye yeterli olmayabilir. Aynı zamanda bu alanda büyüyebilmek ve başarılı bir armatöre dönüşebilmek için ilişkilerde gereklidir.
Türkiye’nin En Büyük Armatörleri Kim?
Türkiye’de deniz taşımacılığı sektörünü temsil eden en önemli kuruluş Türk Armatörler Birliği’dir. Birliğin 198 üyesi bulunmakta olup, bu üyeler ile Türk deniz taşımacılığı tonaj kapasitesinin yaklaşık yarısı bünyesinde bulunmaktadır. Türkiye’deki armatörler, hem yurt içi hem de yurt dışı ticaretinde önemli bir rol oynamaktadır.
Türkiye’nin en büyük armatör firmaları arasında şunlar sayılabilir:
- Arkas Holding: 1996 yılında kurulan Arkas Holding, Türkiye’nin en büyük konteyner taşımacılığı şirketidir. 60’tan fazla gemisi ve 60’tan fazla ülkede faaliyet göstermektedir. Arkas Holding, aynı zamanda liman işletmeciliği, lojistik, enerji ve turizm alanlarında da hizmet vermektedir.
- Cerrahgil Grubu: 1947 yılında kurulan Cerrahgil Grubu, Türkiye’nin en eski ve köklü armatör gruplarından biridir. Grup, kuru yük, sıvı yük, ro-ro ve yolcu taşımacılığı alanlarında faaliyet göstermektedir. Grubun 30’dan fazla gemisi ve 20’den fazla ülkede ofisi bulunmaktadır.
- Densay Denizcilik: 1978 yılında kurulan Densay Denizcilik, Türkiye’nin önde gelen kuru yük taşımacılığı şirketlerinden biridir. Şirket, dünya çapında 100’den fazla limana hizmet vermektedir. Şirketin 20’den fazla gemisi ve 500’den fazla çalışanı bulunmaktadır.
- Geden Line: 1974 yılında kurulan Geden Line, Türkiye’nin en büyük tanker taşımacılığı şirketlerinden biridir. Şirket, ham petrol, petrol ürünleri, kimyasallar ve LPG taşımacılığı yapmaktadır. Şirketin 30’dan fazla gemisi ve 1000’den fazla çalışanı bulunmaktadır.
- Yasa Holding: 1958 yılında kurulan Yasa Holding, Türkiye’nin en büyük kuru yük taşımacılığı şirketlerinden biridir. Şirket, demir cevheri, kömür, tahıl, gübre, çimento, çelik ve orman ürünleri taşımacılığı yapmaktadır. Şirketin 40’tan fazla gemisi ve 800’den fazla çalışanı bulunmaktadır.
Armatör olabilmek için yeterli miktar sermayeye ihtiyacınız vardır. Fakat her zaman sermaye yeterli olmayabilir. Aynı zamanda bu alanda büyüyebilmek ve başarılı bir armatöre dönüşebilmek için ilişkiler
de gereklidir.
Armatörler Ne Kadar Maaş Alır?
Armatörlerin maaşları, sahip oldukları geminin sayısı, büyüklüğü, taşıdıkları yükün cinsi, miktarı ve mesafesi gibi birçok faktöre bağlıdır. Ayrıca armatörlerin maaşları, deniz ticaretindeki rekabet, talep, arz, yakıt fiyatları, liman ücretleri, vergiler, sigortalar, bakım masrafları gibi değişkenlerden de etkilenir.
Bu sebeple armatörlerin maaşlarını net olarak belirlemek zordur. Fakat ortalama olarak Türkiye’de bir armatörün aylık maaşı 50.000 TL ile 100.000 TL arasında değişmektedir. Bu rakam, dünya çapında faaliyet gösteren büyük armatörler için çok çok daha yüksek olabilir. Örneğin, Forbes dergisinin 2023 yılında yayınladığı en zengin insanlar listesinde, dünyanın en büyük armatörlerinden biri olan Yunanlı John Angelicoussis, 5,2 milyar dolarlık servetiyle 237. sırada yer almıştır.
Armatör olmak, hem çok kazançlı hem de çok riskli bir meslektir. Armatörler, deniz ticaretindeki fırsatları değerlendirerek büyük paralar kazanabilirler. Fakat aynı zamanda deniz ticaretindeki krizler, kaza ve kayıplar, yasal sorunlar, rekabet ve terör gibi tehditlerle de karşı karşıya kalabilirler. Bu yüzden armatör olmak, sadece sermaye ve gemi sahibi olmakla olmaz. Aynı zamanda denizcilik ve ticaret alanında bilgi, tecrübe, vizyon, strateji, liderlik, yönetim, ilişki ve risk yönetimi gibi becerilere de sahip olmak gerekir.
Sonuç olarak bu makalede armatör hakkında kapsamlı ve güncel bir bilgi vermek istedik. Armatör nedir, ne iş yapar, nasıl olunur, Türkiye’deki armatörler kimlerdir ve ne kadar maaş alırlar gibi soruların cevaplarını vermeye çalıştık. Umarız makaleyi beğenmişsinizdir. Eğer armatör olmak ya da armatörlerle ilgili daha fazla bilgi almak isterseniz, Türk Armatörler Birliği’nin web sitesini ziyaret edebilirsiniz.
