2025 AYT Biyoloji testinde dikkat çeken “fare deneyi” sorusu ve çözümü: Farede genetik transformasyonu anlatan sorunun detayları ve doğru yanıtı.
2025 AYT Fare Deneyi Sorusu Nedir?
2025 AYT Biyoloji testinde çıkan fare deneyi sorusu, bakterilerdeki genetik transformasyonu anlamaya yönelik bir soruydu. Soru, kapsüllü (virülent) ve kapsülsüz (avirülent) bakterilerin farklı koşullarda farelere enjekte edilmesi üzerine hazırlanmış bir deney senaryosunu içeriyordu.
Deneyde Kullanılan 4 Fare Grubu ve Sonuçlar
-
Canlı kapsülsüz bakteri enjekte edilen fare: Yaşadı
-
Canlı kapsüllü bakteri enjekte edilen fare: Öldü
-
Isıtılarak öldürülmüş kapsüllü bakteriler enjekte edilen fare: Yaşadı
-
Isıtılarak öldürülmüş kapsüllü bakteriler + canlı kapsülsüz bakteriler enjekte edilen fare: Öldü
Deneyin Anlamı ve Çözümü
-
Kapsüllü canlı bakteriler: Hastalık yapar, fareyi öldürür.
-
Kapsülsüz canlı bakteriler: Hastalık yapmaz, fare yaşar.
-
Isıtılarak öldürülen kapsüllü bakteriler: Etkisini yitirir, fare yaşar.
-
Öldürülen kapsüllü + canlı kapsülsüz bakteriler: Fare ölür, çünkü kapsülsüz bakteriler, ölü kapsüllü bakterilerden DNA alarak kapsül üretir hale gelir.
Bu durum, bakterilerin transformasyon adı verilen genetik madde değişimini gösterir.
Örnek AYT Sorusu ve Cevabı
Soru:
“Isıtılarak öldürülmüş kapsüllü bakteriler ile canlı kapsülsüz bakterilerin karışımı farede hastalığa neden olmuştur. Bu durum aşağıdakilerden hangisini gösterir?”
Cevap:
“Canlı kapsülsüz bakteriler, ölü kapsüllü bakterilerden DNA alarak kapsül sentezlemiş ve virülans kazanmıştır. Yani bakterilerde transformasyon gerçekleşmiştir.”
