Göbeklitepe, Şanlıurfa ilinin 18 km kuzeydoğusunda, Haliliye ilçesine bağlı Örencik köyü yakınlarında yer alan Neolitik bir arkeolojik sit alanıdır. Dünyanın bilinen en eski tarihî yapısıdır ve MÖ 9600–9500 civarına tarihlenmektedir 1. Göbeklitepe, bir yerleşim yeri değil, kült merkezi olarak tanımlanmaktadır. Buradaki kült yapıların tarım ve hayvancılığa yakın olan son avcı grupları tarafından inşa edilmiş olduğu anlaşılmaktadır 1 . Göbeklitepe’deki en eski faaliyetlerin tarihlendirme olanağı şimdilik yoktur; fakat bu anıtsal yapılara bakıldığında Paleolitik Çağ’a kadar uzanan, birkaç binyıl daha eskiye, epipaleolitike kadar giden bir geçmişi olduğu düşünülmektedir.
Göbeklitepe Hakkında Bilinmesi Gerekenler…
Göbeklitepe, dünyanın bilinen en eski megalitleri olan taş sütunlarla, bir dizi büyük dairesel yapıdan oluşmaktadır. Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ’a ait olduğu düşünülen bu yapıda T biçimindeki 10-12 dikilitaş yuvarlak planda dizilmiş, araları ise taş duvarlarla örülmüştür. Yapının merkezinde daha yüksek boyda olan iki dikilitaş, karşılıklı olarak yerleştirilmiştir. Bu dikilitaşların çoğu üzerinde insan, eller ve kollar, çeşitli hayvan ve soyut semboller, kabartılarak veya oyularak betimlenmiştir. Bölgede yapılan kazılarda çıkartılan bazı heykel ve taşlar, günümüzde Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.
Göbeklitepe nerede?
Göbeklitepe’nin keşfi, insanlık tarihi ve arkeoloji açısından önemli bir dönüm noktasıdır. Göbeklitepe, insanların avcılık ve toplayıcılıktan yerleşik hayata geçiş sürecinde, tarım ve hayvancılıkla uğraşmaya başladığı döneme ışık tutmaktadır. Ayrıca, Göbeklitepe’nin keşfi, insanların taş işleme teknolojisini ne zaman ve nasıl geliştirdiği hakkında da önemli bilgiler sağlamaktadır.
Göbeklitepe’nin tarihi, insanlık tarihi açısından oldukça önemlidir. Göbeklitepe, insanların yerleşik hayata geçiş sürecinde, tarım ve hayvancılıkla uğraşmaya başladığı döneme ışık tutmaktadır.
Dünyanın İlk Tapınağı Göbeklitepe Hakkında Bilmemiz...
Göbeklitepe’nin en önemli özelliklerinden biri, tapınakların yerden yüksek olarak inşa edilmesidir. Ayrıca tapınakların taş sütunları, hayvan ve insan figürleri ile süslenmiştir. Göbeklitepe, insanların tarımı keşfetmeden önce bile karmaşık inanç sistemleri olduğunu göstermektedir. Burada bulunan kalıntılar, insanların karmaşık inanç sistemlerine sahip olduğunu ve bu inançların toplumsal yaşamda büyük bir rol oynadığını kanıtlar niteliktedir.
Göbeklitepe Nedir? Göbeklitepe Hakkında Bilgi…
Göbeklitepe’nin tarihi, yaklaşık 11.000 yıl önce, Neolitik Dönem’in başlarında inşa edildiği tahmin ediliyor. Göbeklitepe’deki tapınaklar, T şeklindeki sütunlardan oluşan bir yapıya sahiptir. Bu sütunların üzerinde, hayvan figürleri ve semboller işlenmiştir. Tapınak kompleksindeki en büyük sütun, 5,5 metre yüksekliğinde ve yaklaşık 16 ton ağırlığındadır.
