Prime Esas Kazancın Düşük Bildirilmesi
SGK emekli maaşı hesaplanırken, yalnızca prim gün sayısına değil prime esas kazanca bakar. Yani işverenin seni hangi maaş üzerinden sigortalı gösterdiği çok kritiktir.
-
Asgari ücretten bildirilen primler
-
Elden maaş uygulamaları
-
Düşük SGK bildirimi
Bunların tamamı emekli maaşını kalıcı şekilde aşağı çeker. Çalışırken fark edilmeyen bu durum, emeklilikte ciddi kayıp olarak ortaya çıkar.
Son Yıllarda Yüksek Maaş Almanın Etkisinin Azalması
Eskiden “son 10 yıl yüksek maaş” avantaj sağlarken, artık sistem böyle çalışmıyor. SGK, tüm çalışma hayatının ortalamasını dikkate alıyor.
Bu da şu anlama geliyor:
-
Son yıllarda yüksek maaş almak tek başına yeterli değil
-
İlk yıllarda düşük primler maaşı aşağı çekiyor
-
Geç yapılan zamlar beklenen etkiyi yaratmıyor
Birçok kişi bu değişikliği bilmediği için maaşının düşük bağlanmasına şaşırıyor.
Aylık Bağlama Oranlarının Sessiz Düşüşü
Aylık bağlama oranı (ABO), emekli maaşının temel taşıdır. Ancak yıllar içinde bu oranlar fark ettirmeden düşürüldü.
-
2000 öncesi dönem: Yüksek ABO
-
2000–2008 arası: Orta seviye
-
2008 sonrası: Düşük ABO
Bu nedenle özellikle 2008 sonrası çalışması ağırlıkta olanlar, daha fazla kayıp yaşıyor. Aynı prim gününe sahip iki kişi arasında bile ciddi maaş farkları oluşabiliyor.
Güncelleme Katsayısının Düşük Kalması
Emekli maaşı hesaplanırken geçmiş kazançlar bugüne güncelleme katsayısı ile taşınır. Ancak:
-
Büyüme oranının düşük alınması
-
Enflasyonun tam yansıtılmaması
-
Yıl farkı nedeniyle katsayının değişmesi maaşın sessizce düşmesine neden olur. Özellikle yanlış yıl veya ayda emeklilik dilekçesi verenler, bu kaybı doğrudan yaşar.
Asgari Ücret Artışlarının Maaşa Tam Yansımaması
Birçok kişi asgari ücret arttığında emekli maaşının da otomatik yükseleceğini düşünür. Ancak bu doğru değil.
-
Asgari ücret artışı, sadece çalışanları doğrudan etkiler
-
Emekli maaşına dolaylı ve sınırlı yansır
-
Güncelleme katsayısı düşükse etki azalır
Bu nedenle yüksek asgari ücret artışına rağmen emekli maaşı beklentinin altında kalabilir.
Emekli Olduktan Sonra Çalışmanın Maaşı Etkilemesi
Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler için Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) uygulanır. Ancak bu sistem:
-
Emekli maaşını artırmaz
-
Yeni primler maaşa eklenmez
-
Sadece kesinti uygulanır
Birçok kişi “çalışıyorum, maaşım artar” düşüncesiyle yanılıyor.
Yanlış Statüden Emekli Olmak
SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı arasında emekli olmak maaşı ciddi şekilde etkiler.
-
Son 7 yıl kuralı
-
Son 2520 gün hesabı
-
Yanlış statü geçişleri
Bu detaylar gözden kaçtığında, kişi daha düşük maaş veren statüden emekli edilebiliyor.
Dilekçe Tarihi ve Gün Seçimi
Ayın başı ya da sonu fark etmiyor sanılsa da, bazı durumlarda:
-
Maaş başlangıç tarihi
-
Zam oranı
-
Enflasyon farkı doğrudan etkileniyor. Birkaç günlük fark bile maaşta kalıcı düşüş yaratabiliyor.
Uzmanların Net Uyarısı
Sosyal güvenlik uzmanlarının ortak görüşü şu yönde:
“SGK maaşı kesmez, sistem düşürür.
En büyük kayıplar, fark edilmeden olur.”
Sessiz Kayıplar Yıllar İçinde Büyük Zarara Dönüşüyor
SGK’nın maaşı düşürdüğü bu detaylar:
-
Yasal ama karmaşık
-
Vatandaşa açıkça anlatılmıyor
-
Emekli olduktan sonra telafisi yok
Bu nedenle emeklilik öncesi prim dökümü, kazanç bildirimi ve dilekçe zamanı, mutlaka profesyonel bakışla değerlendirilmelidir.





