Çıt çıt çedene ne demek? Yozgat’a ait bu türküde geçen sözün anlamı, çıkış noktası ve kimler tarafından seslendirildiği merak ediliyor. İşte yanıtlar…

Çıt Çıt Çedene Ne Demek?

“Çıt çıt çedene”, Yozgat yöresine ait bir türküde geçen, yerel halk ağzıyla söylenmiş bir ifadedir. Buradaki “çedene”, dişi Hint keneviri tohumu anlamına gelir. Bu tohumlar kuruyup toplanırken “çıt çıt” şeklinde ses çıkardığı için deyim bu şekilde yerleşmiştir.

Bu ifade, halk arasında neşe, doğallık ve yerel eğlence kültürünü yansıtan sözlerden biri haline gelmiştir. Türküde geçen “sar bedeni bedene” gibi dizelerle birlikte, aşk ve sadakat teması harmanlanır.

Çıt Çıt Çedene Hangi Yöreye Ait?

Türkü, İç Anadolu Bölgesi’nde yer alan Yozgat’ın Akdağmadeni ilçesi başta olmak üzere yöre halkına aittir. Bölgenin yerel müzik kültürünün önemli parçalarından biri olan bu türkü, Anadolu’nun halk edebiyatı geleneğiyle yoğrulmuştur.

Çıt Çıt Çedene İlk Kim Tarafından Söylendi?

Türkü, anonim halk ezgileri arasında yer alır. İlk kim tarafından söylendiği bilinmemekle birlikte, bilinen en eski kayıt:

  • 1963 yılında Harmoniler grubu tarafından “Çıt Çıt Twist” adıyla yapılmıştır.

  • Bu versiyonda gitar, piyano, saksafon gibi Batı müziği enstrümanlarıyla harmanlanmıştır.

  • Grubun üyeleri arasında Mehmet Şahinbaş, Şanal Pınar, Batur Pere, Osman Önder ve Asaf Savaş Akat gibi isimler yer almıştır.

Çıt Çıt Çedene Şarkısını Kimler Seslendirdi?

Bu türkü, yıllar içinde farklı tarzlarda birçok sanatçı tarafından seslendirildi. En bilinen yorumlar şunlardır:

  • Barış Manço & Kurtalan Ekspres (1983) – Modern rock düzenlemeli versiyon

  • Ersan Tekin (1987) – Türk halk müziği temelli yorum

  • Mustafa Er & Hatice – Fantezi ve halk müziği karışımı düzenlemeler

  • Altın Gün – Türk psychedelic folk rock tarzında yeniden düzenleme

Bu sanatçılar sayesinde türkü, hem yerel hem de uluslararası müzik platformlarında tekrar gündeme gelmiştir.

Çıt Çıt Çedene Sözleri

Genellikle türkü şu dizelerle bilinir:

Çıt çıt çıt çıt çedene de, sar bedeni bedene
Dünya dolu yar olsa da, alacağım bir tane
Ekin ektim çöllere de, biçtirmedim ellere
On beşinde yar sevdim de, sezdirmedim ellere

Bu sözler, sadakat, genç yaşta sevdaya düşmek, toplumsal baskılara karşı aşkı saklama gibi temaları işler.

Bu Türkü Neden Bu Kadar Etkili?

  • Yerel kelimelerle duygusal temaları harmanlar

  • Yöresel ritim ve müzikle kültürel kodları yansıtır

  • Sözleri halk arasında kolayca ezberlenir, ritmik ve akılda kalıcıdır

Özellikle 1980 sonrası dönemde televizyon ve kaset kültürü sayesinde türkü, şehirli kuşaklara da ulaşmış, yeni yorumlarla zamana adapte olmuştur.

Kaynak: Haber Merkezi