Yeni modelle birlikte çalışanların maaşlarından kesinti yapılacak, işveren ve devlet de katkı sağlayacak. Böylece çalışanlara emeklilik döneminde kıdem tazminatına ek olarak ikinci bir gelir kapısı açılması hedefleniyor.
ÇALIŞAN, İŞVEREN VE DEVLETTEN ORTAK KATKI
Hazırlanan yeni düzenlemeye göre çalışanların net maaşlarından aylık yüzde 3 oranında kesinti yapılacak. İşverenler, maaşın yüzde 2’si kadar katkıda bulunacak. Devlet ise yüzde 1’lik payla sisteme destek olacak. Böylece her ay maaşın toplam yüzde 6’sı emeklilik havuzuna aktarılacak. Çalışanlar, biriken fonlarının hangi yatırım araçlarında değerlendirileceğine kendileri karar verebilecek.
KIDEM TAZMİNATI KORUNUYOR
Yeni sistemin en çok merak edilen konularından biri olan kıdem tazminatı konusunda çalışanların mevcut hakları korunacak. İlk taslaklarda kıdem tazminatının TES’e dahil edilmesi tartışılmış olsa da son düzenlemeye göre bu hak mevcut haliyle devam edecek. Çalışanlar, kıdem tazminatlarını mevcut sistem üzerinden almaya devam edecek.
ÇIKIŞ ŞARTLARINA SINIRLAMA GELİYOR
TES’e katılan çalışanların sistemden çıkış hakkı 10 yıl ile sınırlandırılacak. Bu süre dolmadan sistemden ayrılmak mümkün olmayacak. Ancak afet, ev alımı, eğitim masrafları ya da askerlik gibi özel durumlarda kısmi para çekme hakkı tanınacak. Böylece hem sistemin uzun vadeli işleyişi güvence altına alınacak hem de olağanüstü durumlar için çalışanlara esneklik sağlanacak.
TES NEDİR VE NASIL İŞLEYECEK?
TES, mevcut Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ve OKS’nin geliştirilmiş hali olarak tasarlanıyor. Sistemin amacı, çalışanların emeklilikte yalnızca kıdem tazminatına değil, aynı zamanda düzenli ek bir gelire sahip olmasını sağlamak.
Yeni sistemin temel işleyişi şu şekilde olacak:
Çalışan → Net maaşından %3 kesinti
İşveren → %2 katkı
Devlet → %1 destek
Toplamda maaşın %6’sı, devletin yöneteceği fonlarda birikerek uzun vadeli yatırıma dönüştürülecek.
Çalışanlar birikimlerinin hangi yatırım araçlarında değerlendirileceğini seçebilecek. Uzun vadeli fonların işletilmesiyle, tasarrufların reel getirilerle büyümesi hedefleniyor.
AVANTAJLARI NELER?
Uzmanlara göre TES’in çalışanlar için en önemli avantajı, emeklilikte ek bir maaş sağlaması. İşveren katkısı ve devlet desteği sayesinde, bireysel emeklilik sistemine göre daha cazip bir model sunuluyor. Ayrıca uzun vadeli yatırımlardan elde edilecek getirilerle, çalışanların birikimlerinin değerini koruması amaçlanıyor.
TES’in, Türkiye’de tasarruf oranlarını artırması ve sermaye piyasalarını güçlendirmesi de bekleniyor. Bu sayede hem bireylerin geleceği güvence altına alınacak hem de ekonomiye ek kaynak sağlanacak.
ELEŞTİRİLER VE SORU İŞARETLERİ
Her ne kadar avantajlı yönleri bulunsa da, TES bazı tartışmaları da beraberinde getiriyor. Çalışanların maaşlarından zorunlu kesinti yapılması tepki topluyor. Ayrıca sistemden 10 yıl dolmadan çıkışa izin verilmemesi, likidite açısından eleştirilere yol açıyor.
Bunun yanında, fonların nasıl işletileceği, getirilerin enflasyon karşısında ne ölçüde koruma sağlayacağı ve sistemin uzun vadede sürdürülebilir olup olmayacağı konusunda soru işaretleri bulunuyor.
EMEKLİLİKTE YENİ BİR SAYFA
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, Türkiye’de çalışanlar için önemli bir değişimi beraberinde getiriyor. Zorunlu kesintilerle başlayan sistem, işveren ve devlet desteğiyle güçlendirilmiş bir tasarruf modeli sunuyor. Uygulama hayata geçtiğinde, çalışanların emeklilikte daha güvenli ve sürdürülebilir bir gelire kavuşması hedefleniyor. Ancak uygulamanın etkileri, sistemin işlerliği ve getirileri zamanla daha net görülecek.
