Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “reform niteliğinde” olarak nitelendirdiği bu düzenleme ile, 2025 yılı itibarıyla kira sözleşmeleri dijital ortamda, e-Devlet sistemi üzerinden yapılabilecek. Bu yenilik, kiralama süreçlerini daha hızlı, güvenilir ve kayıt altına alınabilir hale getirmeyi hedefliyor. Kira sözleşmelerinin elektronik ortamda gerçekleştirilecek olması, hem kiracılar hem de mülk sahipleri için önemli avantajlar sunacak.
KİRA SÖZLEŞMELERİNİN E-DEVLET’E ENTEGRASYONU İKİ AŞAMALI OLACAK
Yeni kira düzenlemesinin, iki aşamalı bir yapıya sahip olması planlanıyor. İlk aşamada, mülk sahipleri kira sözleşmelerini hazırlayarak e-Devlet platformu üzerinden sisteme yükleyecek. Bu sözleşmeler, kiracının onayına sunularak, hem ev sahibi hem de kiracı tarafından imzalanacak. İkinci aşamada ise, yetki belgesine sahip emlak işletmeleri, bu süreci yönlendirebilecek. Böylelikle, dijital ortamda hazırlanan kira sözleşmeleri zaman damgalı ve barkodlu belgeler haline dönüşerek, kurumlar tarafından kolayca erişilebilir hale gelecek.
KAYIT DIŞI EKONOMİ İLE MÜCADELEDE ÖNEMLİ ADIM
Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı’nın belirttiği gibi, kira sözleşmelerinin e-Devlet sistemine entegre edilmesi, Türkiye’nin kayıt dışı ekonomi ile mücadelesinde büyük bir adım olarak değerlendiriliyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan stratejik eylem planının bir parçası olan bu sistem, özellikle kira gelir beyanı konusunda vergi kaçakçılığına karşı etkili bir çözüm olarak görülüyor. Kiralama işlemlerinin dijital ortamda kayıt altına alınması, usulsüzlükleri ve sahte evrak kullanımlarını önleyerek, daha güvenli ve şeffaf bir kira piyasası oluşmasına katkıda bulunacak.
YENİ SİSTEMİN DETAYLARI: KİRA SÖZLEŞMELERİNİN MATBU FORMATI VE İMZALAMA SÜRECİ
E-Devlet üzerinden yapılacak kira sözleşmeleri, matbu bir formata sahip olacak ve sözleşme içeriği ev sahibi tarafından sisteme girilecek. Kiraya konu olan taşınmazın kira bedeli, depozito miktarı, ödeme süresi, kira artış oranı ve sözleşme süresi gibi temel bilgiler, e-Devlet platformuna girilerek kiracının onayına sunulacak. Kiracının da bu sözleşmeyi onaylaması durumunda, barkodlu ve zaman damgalı bir belge oluşturulacak. Böylece, resmi bir niteliğe sahip olan bu belgeler, gerekirse kurumlara veya diğer resmi işlemlere ibraz edilebilecek.
EMLAK İŞLETMELERİ VE DİJİTAL REHBERLİK HİZMETİ
Düzenlemenin ikinci aşamasında, yetkili emlak işletmeleri de kira sözleşmelerini hazırlayabilme yetkisine sahip olacak. Emlak işletmeleri, dijital ortamda işlem yapmakta zorlanan mülk sahiplerine rehberlik ederek, sözleşmelerin eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlanmasını sağlayacak. Böylece, tarafların anlaşmaya vardığı özel hususlar veya ek şartlar da sözleşmeye eklenerek dijital ortamda saklanabilecek. Bu hizmet, özellikle mülk sahiplerinin sözleşme hazırlarken yaşayabileceği zorlukları ortadan kaldırmayı amaçlıyor.
KİRALIK GAYRİMENKUL PİYASASINDA ŞEFFAFLIK SAĞLANACAK
Yeni düzenleme, yalnızca bireysel kullanıcılar için değil, Türkiye genelinde kiralık gayrimenkul piyasasının şeffaflaşması açısından da önemli bir adım olarak görülüyor. Bu sistemle, kira kontratlarının merkezi bir veri tabanında toplanması sağlanarak, kira bedelleri ve kira oranları hakkında daha güncel ve doğru istatistiklerin elde edilmesi mümkün hale gelecek. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, şu anda konut satış istatistikleri detaylı bir şekilde takip ediliyor; ancak taşınma veya kiraya verme oranları hakkında net bir veri bulunmuyor. Yeni sistem sayesinde, kira sözleşmeleri kayıt altına alınarak, yıllık kira oranları ve kiraya verilen konut sayıları gibi önemli veriler elde edilebilecek.
KİRA BEYANI VE BELGE İBRAZINDA KOLAYLIK
Yeni sistemin bir diğer önemli avantajı ise, kira sözleşmesinin resmi kurumlara ibraz edilmesi sürecindeki kolaylık olacak. Elektronik ortamda oluşturulan barkodlu sözleşmeler, abonelik işlemleri gibi birçok kurum tarafından kolayca erişilebilecek. Bu durum, özellikle abonelik işlemleri sırasında belge ibrazı gerekliliğini büyük ölçüde azaltarak hem zaman tasarrufu sağlayacak hem de işlem süreçlerini hızlandıracak.
SAHTE SÖZLEŞMELER VE USULSÜZLÜKLERİN ÖNÜNE GEÇİLECEK
E-Devlet üzerinden yapılacak kira sözleşmeleri ile, sahte imza veya usulsüz kiralamalar gibi sorunların da önüne geçilmesi hedefleniyor. Gayrimenkul Uzmanı Özelmacıklı’nın belirttiği gibi, Türkiye’de 7 milyon civarında kiracı bulunmasına rağmen, vergi mükellefi sayısının sadece 3 milyon civarında olması, kayıt dışı ekonomi açısından dikkat çekici bir durum oluşturuyor. Yeni sistem, sahte sözleşmelerin veya kiraya verenlerin vergi beyanından kaçınmasının önüne geçerek, daha güvenilir bir piyasa oluşturacak.
DAHA ŞEFFAF VE GÜVENLİ BİR KİRA SİSTEMİ
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yürüttüğü bu dijital dönüşüm süreci, kira piyasasında reform niteliğinde bir adım olarak değerlendiriliyor. Kira sözleşmelerinin e-Devlet üzerinden yapılması, kayıt dışı ekonominin önlenmesi, güvenli bir belge sunulması ve kiralama süreçlerinin şeffaflaşması gibi birçok alanda fayda sağlamayı amaçlıyor. Hem kiracılar hem de mülk sahipleri açısından büyük kolaylık sunan bu sistem, Türkiye’deki kira piyasasının daha güvenli, şeffaf ve erişilebilir olmasına katkı sağlayacak.
