Gaziantep dahil Türkiye'nin her yerinde işçilerin karşılaştığı en yaygın sorunlardan biri ücretlerin zamanında ödenmemesi. Peki, bu durumda işçiler yasal olarak nasıl bir yol izleyebilir? 4857 sayılı İş Kanunu, maaşı ödenmeyen çalışanlara çeşitli haklar tanımaktadır.
İş Kanunu’nun 24. maddesi, işçiye, maaşı ödenmediği takdirde iş akdini haklı nedenle feshetme hakkı tanır. Ayrıca kanunun 34. maddesi, işçinin ücretinin ödenmemesi halinde iş görme borcundan kaçınmasına izin verir. Bu hakların nasıl kullanılabileceği ve işverenin nelere dikkat etmesi gerektiği soruları merak ediliyor.
Maaş Ödenmezse İşçi Ne Zaman İşe Gitmeme Hakkını Kullanabilir?
4857 sayılı İş Kanunu'nun 34. maddesine göre, eğer işçinin ücreti ödeme gününden itibaren 20 gün içinde ödenmezse ve bu gecikme mücbir bir nedenden kaynaklanmıyorsa, işçi iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir.
Bu süre dolduktan sonra işçinin işe gelmemesi işe devamsızlık olarak değerlendirilemez. Ayrıca işveren bu nedenle iş akdini feshedemez, çalışanın yerine yeni personel alamaz ve işi başkasına yaptıramaz.
İşçi Ücretini Fesih Gerekçesi Yapabilir mi?
Ücretlerin zamanında ödenmemesi, İş Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca haklı fesih sebebidir. Yani maaşı ödenmeyen bir çalışan, noter kanalıyla ihtar çekerek iş sözleşmesini tazminat hakkı saklı kalmak üzere feshedebilir.
Haklı nedenle fesih halinde işçi, kıdem tazminatına hak kazanır. Bu süreçte çalışanın Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirim yapması ve gerekirse hukuki danışmanlık alması önerilir.
Maaş Bono, Kupon veya Senetle Ödenebilir mi?
Hayır. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 32. maddesi açıkça belirtir: İşçiye maaş, emre muharrer senet (bono), kupon, yurtiçinde geçerli olduğu iddia edilen herhangi bir senet ya da başka bir araçla ödenemez. Ücret, Türk Lirası cinsinden ve nakit olarak işçinin hesabına yatırılmalıdır.
Bu tür alternatif ödeme yolları, işverenin yasal yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz ve çalışan açısından geçerli maaş ödemesi sayılmaz.
İşveren İşçi Maaşında Kesinti Yapabilir mi?
İşverenin, işçinin maaşında keyfi şekilde kesinti yapması mümkün değildir. Yasal düzenlemeler dışında, çalışma süresinin düşürülmesi, işçinin izni olmadan maaştan kesinti yapılması ya da kanuna aykırı maaş indirimi uygulanamaz.
İş Kanunu, çalışma saatlerinin azaltılması veya işverenin yükümlülüklerinden biri nedeniyle maaş indirimi yapılamayacağını açıkça düzenlemektedir. Bu tarz kesintiler, çalışan tarafından dava konusu edilebilir.
