Uzman Dr. Öğr. Üyesi Doğaç Okşen, çapı 5 milimetreden küçük olan ve çevrede biriken plastik parçacıklar olarak tanımlanan mikroplastiklerin kalp ve damar sağlığı üzerindeki etkilerine dikkat çekti.
"İNSAN SAĞLIĞI İÇİN CİDDİ TEHDİT"
Dr. Öğr. Üyesi Okşen, son yıllarda çevre kirliliği ve mikroplastiklerin insan sağlığı üzerindeki etkilerinin giderek önem kazandığını belirterek, "Mikroplastiklere örnek olarak plastik şişe parçacıkları, naylon poşet kırıntıları, sentetik kıyafetlerden (polyester gibi) yıkama sırasında kopan lifler, araç lastiklerinden aşınan kauçuk parçacıkları ve kozmetik ürünler (peeling jelleri) verilebilir. Bunlar gibi çeşitli mikroplastikler sadece deniz ürünleri ve ekosistem için değil, insan kalp ve damar sağlığı için de ciddi bir risk oluşturur" diye konuştu.
Dr. Öğr. Üyesi Okşen, ACC.25 Amerikan Kardiyoloji Koleji Kongresi'nde sunulan ve The Lancet gibi uluslararası dergilerde yayımlanan verileri hatırlatarak, "Araştırmalar, mikroplastiklerin doğrudan kalp dokusu ve damar plaklarında birikebildiğini gösteriyor" ifadelerini kullandı.
"VÜCUDA GİRİŞ YOLLARI"
Mikroplastiklerin boyutlarının 1 mikrometre ile 5 milimetre arasında değiştiğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi Okşen, "Birincil mikroplastikler kozmetik ve tekstil ürünlerinden kaynaklanırken, ikincil mikroplastikler büyük plastiklerin parçalanmasıyla oluşuyor. Vücuda giriş yolları arasında sindirim sistemi, solunum ve deri ile anneden bebeğine (plesantal) geçiş bulunuyor. Son biyolojik analizlerde, mikroplastiklerin kan plazmasında, damar plaklarında ve kalp dokusunda saptandığı görüldü" dedi.
"DAMAR SAĞLIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ"
Dr. Öğr. Üyesi Okşen, mikroplastiklerin özellikle nanoplastik boyutlarındaki parçalarının damar duvarına ulaşıp endotel disfonksiyonu, kronik inflamasyon (iltihap) ve oksidatif stres yoluyla kalp krizi ve inme riskini artırdığını belirterek, "2025'te San Diego'da gerçekleşen ACC.25 Kongresi'nde yapılan çok merkezli çalışmada, karotis endarterektomi yapılan hastaların damar plaklarının yüzde 58'inde mikroplastik tespit edildi. Bu grupta üç yıllık takipte kalp krizi, inme veya ölüm riski 4,5 kat arttı" diye konuştu.
"KALP KRİZİ İNME RİSKİNİ YÜKSELTİYOR"
Mikroplastiklerin damar sağlığı üzerindeki etkilerinden bahseden Dr. Öğr. Üyesi Okşen, "Mekanik tahriş, kimyasal toksisite ve çevresel toksinlerin taşınmasıdır. Uzun vadede aterosklerotik plak oluşumunu hızlandırıyor ve kalp krizi ile inme riskini yükseltiyor" dedi.
"ALINABİLECEK BİREYSEL ÖNLEMLER"
Bireysel önlemler konusunda uyarılarda bulunan Dr. Öğr. Üyesi Okşen, "Tek kullanımlık plastiklerden mümkün olduğunca kaçının, plastik kaplarda yiyecek ısıtmayın, cam şişe veya filtrelenmiş musluk suyu kullanın. Sentetik tekstil yerine doğal lifleri tercih edin. Ayrıca, güvenilir kaynaklardan balık ve deniz ürünleri temin edin" ifadelerini kullandı.
