Resmi Gazete’de yayımlanan Kaymakam Kararnamesi sonrasında "Mülkiye müfettişi validen üstün mü?" sorusu gündeme geldi. İçişleri Bakanlığı bünyesinde görev yapan mülkiye müfettişleri, valileri de kapsayan denetim yetkisine sahiptir. Peki vali mi daha üst düzeyde, mülkiye başmüfettişi mi? İşte detaylar.
Mülkiye Müfettişi Validen Üstün Mü?
Hukuki ve idari olarak mülkiye müfettişi, valinin hiyerarşik olarak üzerinde yer almaz; ancak denetim yetkisi açısından valiler de müfettişler tarafından incelenebilir. Yani mülkiye müfettişleri, görevli olarak bir ilin valisini denetleyebilir ama bu, onların vali makamından üstün olduğu anlamına gelmez. Her iki görev de devletin farklı kademelerinde ayrı sorumluluklar taşır.
Valiler, Cumhurbaşkanı kararıyla atanır ve illerdeki en yüksek idari amirdir. Mülkiye müfettişleri ise İçişleri Bakanlığı adına teftiş ve soruşturma yürütür, bağımsız hareket eder ve sadece İçişleri Bakanı ile Teftiş Kurulu Başkanı’ndan talimat alır.
Mülkiye Müfettişi Nedir?
Mülkiye müfettişi; İçişleri Bakanlığı bünyesinde görev alan, bakanlığa bağlı birimlerin, il ve ilçe teşkilatlarının, yerel yönetimlerin ve bağlı kuruluşların denetiminden sorumlu kamu görevlisidir. Mülkiye müfettişleri, kamu kurumlarının işleyişini denetlemek, teftiş etmek, soruşturma yürütmek ve raporlamakla görevlidir.
Mülkiye Müfettişi Görevleri Nelerdir?
Mülkiye müfettişlerinin temel görev ve yetkileri şunlardır:
-
İçişleri Bakanlığı’na bağlı tüm merkez ve taşra teşkilatlarında teftiş ve denetim yapmak
-
Mahalli idareler (belediyeler, il özel idareleri, birlikler) üzerinde gözetim yetkisini kullanmak
-
Seçilmiş veya atanmış kamu görevlileri hakkında soruşturma açmak
-
Kaymakam adaylarının yetiştirilmesine katkı sağlamak
-
Özel teftişler ve araştırmalar yapmak
-
Soruşturma raporları hazırlamak ve fezleke düzenlemek
-
Kamu kaynaklarının etkili kullanılıp kullanılmadığını denetlemek
-
Yıllık teftiş programları oluşturmak ve raporlamak
Mülkiye Müfettişi Kimi Denetler?
Mülkiye müfettişleri; valiler dahil olmak üzere kaymakamlar, belediye başkanları, il genel meclisi üyeleri, belediye meclis üyeleri ve diğer kamu görevlileri hakkında inceleme ve soruşturma yapabilir. Bu da mülkiye müfettişinin “denetim yetkisi” bakımından tüm mülki idare amirlerinin faaliyetlerini kapsadığını gösterir.
Vali İle Mülkiye Müfettişi Arasındaki Fark Nedir?
Kriter | Vali | Mülkiye Müfettişi |
---|---|---|
Atama Yetkisi | Cumhurbaşkanı | İçişleri Bakanı |
Bağlı Olduğu Kurum | Cumhurbaşkanlığı / İçişleri Bakanlığı | İçişleri Bakanlığı |
Görev Alanı | İlin tamamı | Tüm Türkiye |
Yetki Alanı | İdari yürütme | Teftiş, inceleme ve denetim |
Denetlenen Kişiler | İl idaresi ve bağlı birimler | Valiler dahil tüm kamu kurumları ve yetkililer |
Emir Komuta Zinciri | Bakanlık ve Cumhurbaşkanlığı | Sadece İçişleri Bakanı ve Teftiş Kurulu Başkanı |