Her gün, tarihin tozlu raflarında yer etmiş birçok olayı hatırlamak için bir fırsat sunar. 19 Aralık da bu günlerden biri. Türkiye'de ve dünyada pek çok gelişmeye sahne olan bu tarih, hem siyasi kararların alındığı, hem de toplumsal ve kültürel açıdan dönüm noktalarının yaşandığı bir gün olarak öne çıkıyor. Peki, tarihte bugün ne oldu? İşte 19 Aralık’ta yaşananlar, doğanlar ve hayatını kaybedenler…
19 Aralık’ta Yaşanan Önemli Olaylar
Tarihte 19 Aralık günü hangi olaylar yaşandı?
1915 – Çanakkale Cephesi’nde tahliye süreci başladı:
I. Dünya Savaşı'nda İngiltere ve Fransa, ağır kayıplar verdiği Çanakkale'den geri çekilme kararı aldı. Bu, Türk ordusu açısından büyük bir zaferin ilk adımıydı.
1961 – Türk-Alman İş Gücü Anlaşması yürürlüğe girdi:
Türkiye’den Almanya’ya işçi göçünü başlatan resmi süreç başladı. Milyonlarca insanın hayatını şekillendiren bu göç, iki ülke arasındaki ilişkileri de derinden etkiledi.
1984 – Çin ile İngiltere, Hong Kong Anlaşmasını imzaladı:
Anlaşmaya göre İngiltere, 1997’de Hong Kong’un kontrolünü Çin'e devredecekti. Bu gelişme, Uzak Doğu'daki dengeleri kökten değiştiren bir sürecin başlangıcı oldu.
2001 – Avrupa Birliği, euro paralarının dolaşıma girişini açıkladı:
Euro’nun kağıt ve madeni para olarak piyasaya sürülme tarihi 1 Ocak 2002 olarak duyuruldu. Bu, Avrupa’da ekonomik entegrasyonun dönüm noktalarından biri sayıldı.
2000 – Türkiye’de ‘Hayata Dönüş Operasyonu’ başladı:
Cezaevlerinde ölüm oruçlarına karşı başlatılan operasyonlar büyük tartışmalara yol açtı. 20 cezaevine eş zamanlı düzenlenen operasyonlarda 30’dan fazla kişi hayatını kaybetti.
19 Aralık'ta Doğan Ünlü İsimler
Bugün doğanlar kimler?
1683 – Jean-Baptiste Oudry: Fransız ressam. Özellikle hayvan ve av sahneleriyle tanındı.
1910 – Jean Genet: Fransız yazar, şair ve oyun yazarı. Suç, cinsellik ve toplum dışı karakterleri konu alan eserleriyle dikkat çekti.
1972 – Alyssa Milano: ABD’li oyuncu. Özellikle Charmed dizisiyle dünya çapında tanındı.
1981 – Jake Gyllenhaal: ABD’li sinema oyuncusu. Donnie Darko, Brokeback Mountain ve Nightcrawler gibi filmleriyle bilinir.
19 Aralık'ta Hayatını Kaybedenler
Bugün kimler öldü?
1848 – Emily Brontë: İngiliz edebiyatının ikonik yazarı. Wuthering Heights (Uğultulu Tepeler) romanıyla klasikler arasına girdi.
2009 – Kim Peek: “Rain Man” filmindeki karaktere ilham veren savant sendromlu Amerikalı birey. İnanılmaz hafızasıyla biliniyordu.
1980 – Aldo Moro suikast sürecinin etkileri tartışılıyor: 1978'de öldürülen İtalya Başbakanı Aldo Moro’nun ardından oluşan siyasi atmosfer, 1980’lere dek Avrupa gündeminde kalmaya devam etti.
Bonus: Türkiye'de 19 Aralık ve 'Hayata Dönüş Operasyonu'
Türkiye için 19 Aralık tarihi, 2000 yılında yapılan cezaevi operasyonları ile hafızalara kazındı. 20’ye yakın cezaevine eş zamanlı baskın düzenlendi. Operasyonun amacı, ölüm oruçlarını sona erdirmekti. Ancak sonuçlar oldukça ağır oldu: 30’dan fazla kişi yaşamını yitirdi, yüzlercesi yaralandı. Olaylar uzun süre kamuoyunda tartışıldı ve insan hakları ihlalleri açısından uluslararası alanda eleştirildi.
Kısaca 19 Aralık
Savaş tarihi açısından: Çanakkale zaferinin temel taşlarından biri.
Göç tarihi açısından: Türk-Alman iş gücü göçünün resmi başlangıcı.
Avrupa tarihi açısından: Euro’nun resmen duyurulduğu tarih.
Türkiye için: Acı bir cezaevi operasyonunun yıl dönümü.
Bugün tarih ne diyor?
19 Aralık, geçmişin izlerini bugüne taşıyan ve geleceğe not düşen bir gün olarak takvimlerde yerini koruyor.
Tarihten ders çıkarmak isteyenler için her ayrıntı, yeniden düşünmeye değer…
