Ekonominin en önemli gündem maddelerinden biri olan asgari ücret, hem çalışanları hem de işverenleri yakından ilgilendiriyor. Özellikle Alman bankası Deutsche Bank’ın son raporunda dile getirilen tahmin, büyük yankı uyandırdı. Raporda, asgari ücrette yüzde 25 ila yüzde 30 arasında bir artış öngörülürken, yüzde 30'un üzerindeki bir zammın olası görülmediği belirtildi.
EKONOMİSTLER VE UZMANLAR NE DİYOR?
Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Bal, bu tahminlerle ilgili yaptığı değerlendirmede, geçmiş dönemlerde de benzer uluslararası kuruluşlar ve bankaların bu tür öngörülerde bulunduğunu hatırlattı. Ancak, Türkiye’nin mevcut ekonomik şartları göz önüne alındığında, asgari ücretin enflasyonun altında bir rakamda belirlenmesinin beklenmediğini ifade etti. Murat Bal, Ocak 2024’te belirlenen 17.000 TL’lik asgari ücretin alım gücünün yıl içinde önemli ölçüde düştüğünü vurguladı ve “Enflasyonun yüzde 42-43 bandında olduğu bir ortamda, asgari ücretin bu seviyenin çok altında kalması, ciddi sosyal sorunlara yol açabilir” dedi.
ENFLASYON VE ASGARİ ÜCRET İLİŞKİSİ
Türkiye’de asgari ücret belirlenirken enflasyon önemli bir kriter olarak öne çıkıyor. Murat Bal’a göre, yüksek enflasyon oranı, asgari ücretin de yüksek bir zamla güncellenmesini zorunlu kılıyor. Ayrıca, Merkez Bankası’nın yaptığı araştırmalar, asgari ücrete yapılan her 10 puanlık zammın enflasyona 1-1,5 puan arasında bir etkisi olduğunu gösteriyor. Bu durum, özellikle hizmet sektöründe, fiyatların doğrudan artmasına yol açabiliyor. Ancak bu, tüm ekonomik yükü asgari ücretlilere yüklemek anlamına gelmemeli.
YÜKSEK KİRA VE YAŞAM MALİYETLERİ ASGARİ ÜCRETE BASKI YAPIYOR
Günümüzde büyük şehirlerde kira fiyatlarının 10.000 TL’yi aşması, küçük şehirlerde bile kiraların hızla yükselmesi, çalışanların üzerindeki mali baskıyı daha da artırıyor. Murat Bal, mevcut ekonomik koşullar altında, asgari ücretin bu yüksek yaşam maliyetlerini karşılayacak bir seviyede belirlenmesi gerektiğini savunuyor. Aksi takdirde, en düşük ücretli kesimin daha da mağdur olacağı belirtiliyor.
DEVLETİN ROLÜ VE BEKLENTİLER
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, düşük gelirli kesimlere her zaman destek olacakları yönündeki açıklamalarını hatırlatan Murat Bal, devletin bu konuda bir sosyal denge politikası uygulayacağını düşündüğünü belirtiyor. Ayrıca, asgari ücretin belirlenmesinde sadece enflasyon değil, çalışanların yaşam koşulları, kira ve gıda fiyatlarındaki artış gibi faktörlerin de dikkate alınması gerektiğini vurguluyor.
ASGARİ ÜCRETİN BELİRLENMESİ NASIL GERÇEKLEŞİYOR?
Asgari ücretin belirlenmesi süreci, işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından yürütülüyor. Komisyon, Aralık ayında toplanarak, 2025 yılı için geçerli olacak yeni asgari ücreti belirleyecek. Murat Bal, önceki yıllarda bu süreçte zaman zaman oy birliği sağlandığını, ancak asgari ücret artışının genel olarak ikiye bir oy çokluğuyla belirlendiğini belirtiyor. Ayrıca, enflasyonun altında bir asgari ücretin kabul edilmesinin Türkiye’nin ekonomik gerçekleriyle örtüşmeyeceğini dile getiriyor.
ASGARİ ÜCRET TAHMİNLERİ
Murat Bal’a göre, 2025 asgari ücret zammının yüzde 25-30 bandında olacağı tahmin ediliyor. Bal, asgari ücretin 24.000-25.000 TL arasında belirlenmesini beklediğini ifade ediyor. Geçmişte de benzer artışların yaşandığını hatırlatan uzman, devletin asgari ücreti belirlerken sadece bir maliyet unsuru olarak değil, aynı zamanda bir gelir kaynağı olarak da değerlendirdiğini vurguluyor.
