Sadece şehrimizde ya da ülkemizde değil; dünyanın araç kullanılan hemen her yerinde, trafiğin akıcılığını sağlamak, uzun yıllardan beri küresel bir sorun olarak görülüyor ve bulunan çözümler de hızla dünyaya yayılıyor.

İşte bunlardan biri de, doksanlı yılların başlarında küçük uygulamaları görülen ve alınan verim üzerine gelişmiş ülkelerde hızla yayılan, Türkçeye dönel daire olarak tercüme ettiğimiz, trafik lambaları kullanılmadan yani beklemelerin en aza indirgendiği, önceliklere göre geçiş üstünlüğünün belirlendiği ve uygulandığı bir kavşak modeli olarak karşımıza çıkıyor.

Dönel daireler ülkemizde, belediyelerin trafik alanındaki tıkanıklıkları bir nebze de olsa çözüm olması düşüncesiyle hızla çoğaldı. Bunlara Gaziantep’te artık daha fazla rastlamaya başlamamız da normal bir gelişme olarak görülmelidir.

Ancak ne ki; temel çıkış noktası, dönel dairenin içindeki trafiğin öncelikli yol hakkının bulunması gibi basit ve anlaşılır bir kuralı, ne hikmetse uygulamayı başaramıyoruz. En azından çoğunlukla başarısız olduğumuzu, sabah ve akşam yoğun trafik saatlerinde kilitlenen dönel dairelerden anlayabiliyoruz.

Dahası, temel mantığı, trafik ışıklarının oluşturduğu bekleme sürelerini azaltmak hatta ortadan kaldırmak olan dönel dairelere, biz bir de trafik ışığı ekleyerek ancak kullanabiliyoruz. Oysa trafik ışığının olduğu yerde dönel dairenin anlamı kalmadığı gibi, pratikte de varlığının bir gereği kalmıyor. Ki bazı yerlerde dönel dairelerin belediyemiz tarafından tekrar ortadan kaldırıldığını da gördük.

Aslında kullanamadığımız bir kolaylığı kaldırmak en mantıklı çözüm müdür, sorusunun cevabını tartışabiliriz. Ancak kaldırmak, kullanmak için gerekli düzeni ve eğitimi yerleştirmekten daha kolay olduğu için tabii ki tercih edilen bir yol oluyor.

Dünyanın bütün gelişmiş ülkelerinde, sorunsuz ve verimli bir şekilde kullanılan, trafiğe yaptığı katkı ile hem sosyal hem de ekonomik verim alınan dönel dairelerden biz faydalanamıyoruz. O halde hepsini kaldıralım! Ya da kullanmayı öğretelim!

Bilimsel olarak faydası kanıtlanmış bir gelişmeyi, gerek kamu spotları gerekse bilgilendirme ekranları yoluyla anlatabiliriz. Halkımız, kendi menfaatine olduğuna ikna olduğunda, eminim bu işe sahip çıkacaktır.

Bazılarımızın bir tek aracın önüne geçmeyi kahramanlık, başarı, hız ve menfaat gördüğü gerçeğini unutmadan; genel olarak bu dönel daireleri kuralına göre kullandığımızda, hem vakit hem de nakit olarak bize faydalı olacağına ikna edilmesi gerekiyor.

Bunun için ülke çapında kampanyalar yapılabilir ama bu belediyelerimizi biraz aşar. O halde yerel anlamda yapılabilecek birkaç adımı söylemekle yetinelim.

Sevgili ve saygılı belediye yetkililerimiz!

Dönel dairelerin girişlerinde bulunan ve daire içindeki araçların yol hakkını ifade eden tabelalar yetersiz veya bazı şoförlerimiz bunları idrak edemiyor olabilir. Çözümü tabii ki yine sizden bekliyoruz. Bu tabelaların daha net ve belirgin olması gerekiyor. Belediye faaliyetlerinin ilan tabelalarından daha önemli olduklarını düşünüyorum. Ama onların yanında pek cılız kalıyorlar.

Ayrıca ve ne önemli adım olarak; dönel dairelere giriş ve çıkış noktalarının, yaya geçidi olarak düzenlenmesi, bir engelle trafiğin yavaşlamaya mecbur edilmesi gerekiyor. Böylece hem daire içindeki trafiğe yol hakkı mecburen tanınacak hem de daire kenarlarından geçiş yapan yayalara imkan sağlanacaktır.

Bu dönel dairelerin mutlaka ama mutlaka, trafik kanun ve kurallarına göre çizgilendirilmiş olması gerekiyor. Hem de hiç silinmeyecek bir teknikle ya da sürekli yenilenerek asla gözden kaçırılmayacak bir netlikle bunun yapılması gerekiyor.

Yani, dönel daireye giren veya çıkan herkes, kime ve nasıl yol vermesi gerektiğini yerdeki çizgilerden görebilmeli. Yaya geçit çizgileri ve bunların öncesinde bulunması kanuni bir zorunluluk olan köpek balığı dişleri net bir şekilde sürekli ama sürekli yenilenmeli.

Belediyelerimiz, vatandaşın kafasında soru işareti bırakmayacak şekilde, trafik çizgilerini çizmeli ve en azından bu yolla kendi üzerine düşeni yapmış olmalı ki, halktan kurallara ve dönel daire yol haklarına dikkat isteme hakkımız olsun.

Dönel daireler başta olmak üzere, tüm yaya geçit noktalarının engebeli bir yükseklikle yoldan ayrılması ve trafiğin o geçide geldiğinde ister istemez yavaşlaması, genel alışkanlık kazanılıncaya kadar oldukça elzem bir uygulama olarak bir kenarda duruyor.